Xóa nỗi lo hiếm muộn

Ngày 14/12/2007 đã đánh dấu một mốc quan trọng trong điều trị vô sinh nam với sự ra đời của bé gái Lưu Ngọc Mai từ phương pháp nuôi cấy tinh trùng từ tinh tử của người bố. Thành công này của các bác sĩ thuộc Trung tâm công nghệ phôi (Học viện Quân y) đã thắp sáng hy vọng cho những người đàn ông mắc căn bệnh không có tinh trùng.

Vô sinh vì thiếu tinh binh

Lấy nhau đã 3 năm mà vẫn không thấy "tin mừng", anh Lưu Văn N. và chị Nguyễn Thị Q. vô cùng lo lắng bởi cả hai đều rất khoẻ mạnh, mọi chuyện "sinh hoạt" cũng không gặp bất cứ trục trặc gì. Sau khi tới bệnh viện để khám, anh N. bàng hoàng khi nhận tờ xét nghiệm ghi rõ phần lỗi do người chồng không "sản xuất" được tinh trùng. Thế rồi, cả 2 vợ chồng bắt đầu những tháng ngày vất vả chạy ngược chạy xuôi từ trong Nam ra ngoài Bắc, thuốc đông thuốc tây. Cứ nghe nói ở đâu có thầy hay thuốc giỏi là vợ chồng anh lại tìm đến cho kỳ được. Nhưng càng đi, càng thấy vô vọng... Anh N. thậm chí đã nghĩ đến chuyện "giải phóng" cho vợ. Thế rồi, một ngày đầu năm 2005, nghe người quen mách bảo, vợ chồng anh tìm đến với Trung tâm công nghệ phôi với hy vọng còn nước còn tát. Hơn một năm ròng rã, khám - xét nghiệm - uống thuốc điều trị - mổ... cuối cùng điều kỳ diệu đã đến khi các bác sĩ thông báo tinh trùng của anh N. đã được nuôi cấy thành công và chị Q., vợ anh đã có dấu hiệu thụ thai. Gần 9 tháng sống trong tâm trạng hồi hộp, lo lắng đến mất ăn mất ngủ, ngày 14/12/2007, vợ chồng anh mới thở phào nhẹ nhõm khi đón cô con gái chào đời khỏe mạnh, nặng 3,2kg. Cô bé được bố mẹ đặt cho một cái tên rất đẹp, Lưu Ngọc Mai, một cô bé khỏe mạnh, xinh xắn dễ thương.

Đọc kết quả tinh dịch đồ để sàng lọc cho người bệnh.

Ở cách Hà Nội hàng trăm ngàn cây số, tại Cộng hoà Czech, anh chị C. và M. cũng vừa được tận hưởng niềm vui làm cha mẹ khi cậu con trai được thụ tinh bằng phương pháp nuôi cấy tinh tử cất tiếng khóc chào đời. Cũng mất 7 năm, cặp vợ chồng trẻ bán cả nhà, cả xe ôtô, cặm cụi tích cóp, bỏ cả công việc làm ăn dang dở để chữa bệnh, mong trong nhà có tiếng trẻ bi bô. Đi đâu, anh chị cũng gặp những cái lắc đầu ái ngại của bác sĩ. Nhưng sự thành công của một số người "cùng cảnh ngộ" đang thắp sáng niềm hy vọng của đôi vợ chồng. Ba lần thực hiện chuyển phôi, chị M. mới đậu thai và được cảm nhận cảm giác làm mẹ thiêng liêng.

Gắn "đuôi" cho "nòng nọc"

TS. BS. Quản Hoàng Lâm, Giám đốc Trung tâm Công nghệ phôi của Học viện Quân y cho biết: Việt Nam là một trong những nước đầu tiên ở châu Á áp dụng thành công phương pháp nuôi cấy tinh trùng từ tinh tử, mở ra hướng điều trị mới cho những người đàn ông mắc bệnh "nòng nọc đứt đuôi".

Theo TS. Lâm, sau khi ứng dụng những kỹ thuật trong điều trị vô sinh như thụ tinh trong ống nghiệm, Trung tâm đã tập trung vào hướng nghiên cứu điều trị vô sinh nam giới không có tinh trùng bởi đây là kỹ thuật chưa phát triển nhiều ở Việt Nam. Theo nghiên cứu này, 10% nam giới vô sinh vì không có tinh trùng. Nguyên nhân có thể do tắc ống dẫn tinh và rối loạn quá trình sinh tinh trùng (chiếm tỷ lệ lớn). Khi đã xác định vô sinh do không có tinh trùng, các bác sĩ sẽ tiến hành nuôi cấy tinh tử của người bệnh thành tinh trùng (bộ nhiễm sắc thể không thay đổi mà chỉ biến đổi về hình thể dạng tròn không có đuôi để thành dạng bầu dục, đuôi ngắn). Lúc này tinh tử sẽ có khả năng thụ tinh nếu tiêm vào trứng của người vợ.

Theo TS. Lâm, thông thường, quá trình sinh tinh trùng phải trải qua thời gian 2,5 tháng bao gồm những giai đoạn: sinh nguyên bào, tinh bào 1, tinh bào 2, tinh tử (bộ nhiễm sắc thể bằng N), trong khi một người bình thường có bộ nhiễm sắc thể là 2N. Tinh tử chính là những tế bào dạng tròn, chưa có đuôi, chưa di động được nên không thể thụ tinh. Công đoạn "gắn đuôi" cho tinh tử được bắt đầu khi người chồng đáp ứng được một số điều kiện cần thiết, các bác sĩ sẽ tiến hành lấy tinh tử "tươi", mỗi lần lấy đều phải sinh thiết mở tinh hoàn, lấy tế bào dòng tinh để nuôi cấy và đánh giá khả năng thụ tinh của các tế bào này. Sau đó, trong vòng 24 giờ, tinh tử sẽ được kiểm tra và nuôi cấy để tiêm vào trứng của người vợ, nuôi dưỡng trong môi trường đặc biệt để thành phôi và cấy vào tử cung người vợ như một lần thụ tinh ống nghiệm bình thường. Thời gian để tinh tử trở thành tinh trùng khoảng hai tuần. Trung bình mỗi ca thụ tinh theo hình thức muốn cấy tinh tử hết từ 30-40 triệu đồng. Đến nay đã có khoảng 30 ca đã được tiến hành, 2 trường hợp được mẹ tròn con vuông và một số trường hợp đang mang thai. Tính đến thời điểm này, đã có 300 người đến khám và được xét nghiệm tinh dịch.

Bé Lưu Ngọc Mai - em bé đầu tiên tại VN ra đời từ phương pháp nuôi cấy tinh trùng từ tinh tử.

Theo TS. Lâm, có nhiều nguyên nhân dẫn đến vô sinh của nam giới dạng không có tinh trùng nhưng hầu hết bệnh nhân đều có tiền sử bị bệnh quai bị từ nhỏ hoặc khi trưởng thành. Những biến chứng teo tinh hoàn đã khiến chức năng sinh sản tinh trùng của họ bị phá hủy. Vô sinh ở nam giới dạng này còn có các nguyên nhân như di truyền bẩm sinh, ảnh hưởng của hoá chất, thuốc, sóng điện từ... Ngoài ra, trong quá trình mang thai, nếu người mẹ bị mắc bệnh về nhiễm khuẩn, virut quai bị, rubella thì đứa con cũng có thể bị tác động không tốt.

Thanh Hiền